“Data is als een appel. Het moet met dezelfde zorg en aandacht in het begin van de keten op orde zijn”

Geplaatst op: 10 november 2020

De visie van Maartje Beem-Vullings, FruitMasters

Ze was de eerste kwaliteitsmanager van Nederland die ook verantwoordelijk is voor datakwaliteit. Maartje Beem-Vullings bracht kwaliteit, voedselveiligheid en duurzaamheid naar een hoger plan binnen FruitMasters, de grootste fruitcoöperatie van Nederland, en werd hiervoor genomineerd tot kwaliteitsmanager van het jaar “We praten tegenwoordig over zoveel meer dan de hardheid of kleur van een stuks fruit. Door te sturen op data bereidt ons bedrijf zich voor op de toekomst.”

Kwaliteitsmanager laat de bal van data rollen

“Het onderwerp datakwaliteit ligt nu nog te vaak als digitale ‘papieren tijger’ bij de ICT-afdeling. Mijn stelling: datakwaliteit hoort thuis in de kern van je organisatie. Er is een perfecte match met het profiel van de kwaliteitsmanager: je moet secuur en verbindend werken. Zowel de directie als de mensen op de werkvloer moet je overtuigen van het belang van data voor de continuïteit van het bedrijf. Kwaliteitsmanagers hebben van nature een antenne-functie: welke risico’s komen op ons pad? Hier zie ik een parallel met datavraagstukken: je moet altijd alert zijn op de laatste trends. Zowel voor de productkwaliteit als datakwaliteit moet je het gehele proces in kaart brengen. Op welke cruciale momenten in de keten moet je – handmatig of automatisch – data registreren? Hoe controleer je de kwaliteit van die data en zorg je voor continue verbetering? Als kwaliteitsmanager laat je de bal rollen: maak een plan, voer dit uit, check of het plan goed is uitgevoerd en stel je ambities bij (de kwaliteitscirkel van Deming: ‘plan, do, check, act’).”

Sturen op productkwaliteit en traceerbaarheid

“Data heb je nodig om te sturen op productkwaliteit. In het verleden registreerden wij niet tijdens welke pluk een appel van de boom is gehaald. Iedere pluk heeft zijn eigen kenmerken die bepalend zijn voor kwaliteit en houdbaarheid. Sinds we dit vastleggen, kunnen we elk land en klant voorzien van de juiste kwaliteit op de juiste plaats. Zo gaan we ook kwaliteitsderving te lijf en behalen we meer rendement voor onze telers. Ook traceerbaarheid wordt steeds belangrijker, voor voedselveiligheid, productintegriteit of verduurzaming. Overheden en klanten willen een eerlijk en duurzaam geteeld product en verwachten bewijsvoering”

Appels en peren vergelijken

“We moeten appels en peren wel kunnen vergelijken. Daarom werken we met uniforme informatiestandaarden in de keten. Delen is vermenigvuldigen, want als iedereen met een eigen standaard gaat werken, valt er niets uit te wisselen. Als basis registreren we de percelen van onze telers met GLN (GS1 locatiecode). Daaraan kun je allerlei gegevens koppelen, bijvoorbeeld over de oogst of gewasbeschermingsmiddelen. Op hetzelfde perceel van een appelteler staan bijvoorbeeld verschillende rassen, zoals Elstar of Kanzi. Elke plant registreren we dan met een ‘sub-GLN’. Het voordeel van zo’n splitsing op perceelsniveau is dat je producten heel gericht kunt terugroepen, zodra er iets mis is met de kwaliteit. Zo gaan er minder producten verloren. In theorie zou je zelfs kunnen traceren tot één specifieke plant.”

Garbage in, garbage out

“Hoe eerder in de keten we eenduidige data registeren, hoe beter. Data is als een appel. Als die eenmaal geplukt is, wordt de kwaliteit bepaald. Voorkomen is beter dan genezen. Vooraan in de keten moet de kwaliteit op orde zijn conform specificaties. Daarom zijn juist die perceelsdata zo belangrijk. Je kunt zelfs nog een stap verder terug de keten in. Het zou een verrijking zijn om bijvoorbeeld data over gewasbeschermingsmiddelen of uitgangsmaterialen te kunnen scannen. Dat verkleint risico’s en vergroot transparantie.”

Klaar zijn voor de toekomst

“Het slim uitwisselen van data biedt nog ontelbaar veel kansen voor de toekomst, bijvoorbeeld in e-commerce. Als je de kwaliteit van een vers product online wilt beoordelen, ben je volledig afhankelijk van data. Uiteindelijk moet die realtime zijn, want een partij appels kan vandaag van teler A komen en morgen van teler B. In tegenstelling tot een fles cola – die kwaliteit is altijd hetzelfde – maar wij hebben te maken met de invloeden van de natuur. Ook aan het begin van de keten spelen tal van ontwikkelingen. Denk aan precisieteelt met GPS-gestuurde trekkers en drones die gericht een plaag op een perceel kunnen opsporen. De opkomst van corona versnelt de trends, bijvoorbeeld met controles op afstand – remote audits – waarin we ook data moeten delen. Om klaar te zijn voor de toekomst, moet je transparantie inbedden in de organisatie. Daarom is het zo belangrijk dat de kwaliteitsmanager verantwoordelijk is voor de data. Als je niet meer kunt traceren tot aan de eerste levering, moet er bij hem of haar een belletje rinkelen.”

Foto credits: FruitMasters
Dit artikel verscheen ook op VMT.

Deel dit bericht op:

FreshUpstream-logo

Over Fresh Upstream

De stichting Fresh Upstream werkt aan één digi-taal in de internationale agroketen. Doel is een transparante keten voor handelspartners, overheid en consument: van kas tot kassa, van boerderij tot bord. Begrijpelijke en toegankelijke informatiestandaarden via GS1 staan daarbij centraal. Fresh Upstream is in 2018 opgericht door FNLI, GroentenFruit Huis, Frug I Com, CBL, Nevedi, LTO Nederland en GS1 Nederland.